Dagvaardingen

Hoe zit het precies? Wat betaal je wel en wat niet?

1. De proceskostenveroordeling

Gedurende de procedure worden de gemaakte kosten door de partijen zelf betaald. Bij de uitspraak van de rechter wordt één of beide partijen veroordeelt in de proceskosten. In regel maar niet altijd gebeurt dit op verzoek van de eisende partij. De rechter kan dit echter ook uit eigen beweging doen.

Proceskosten

Doorgaans veroordeelt de rechter in de proceskosten de partij die hij in het ongelijk heeft gesteld (artikel 237 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, hierna: Rv). Dit kan echter anders zijn als de partijen over en weer op enkele punten in het ongelijk zijn gesteld of wanneer partijen familie van elkaar zijn (artikel 237 lid 1 Rv). 

In dergelijke gevallen kan de rechter bepalen dat iedere partij zijn eigen proceskosten dient te dragen. De proceskosten worden dan gecompenseerd. Daarnaast bestaat ook nog de mogelijkheid dat de rechter bepaalt dat kosten voor eigen rekening komen wanneer hij vindt dat een van de partijen die kosten nodeloos heeft gemaakt (artikel 237 lid 1 Rv).

Afweging

Als je door de rechter in de proceskosten wordt veroordeeld, zal je zelf de kosten van de wederpartij moeten vergoeden. Dit geldt ook wanneer je op basis van gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging) procedeert. Die toevoeging geldt alleen voor de kosten van je  eigen juridische bijstand. Het is dus aan te raden om voor jezelf een inschatting te maken van je kansen alvorens een procedure te starten. 

Uiteraard zou je advocaat of gemachtigde je van een goed advies kunnen dienen bij het maken van deze inschatting zodat je tot een afgewogen besluit kunt komen of je het risico van de proceskostenveroordeling wilt aanvaarden. 

Deze mogelijkheid dien je dan af te zetten tegen een eventuele optie om de zaak te schikken.

2. Casus

Hieronder laat ik je aan de hand van een aantal uitgewerkte voorbeelden de verschillende kostenveroordelingen de revue laten passeren.

Casus ter illustratie en uitleg

• Je hebt als ondernemer een vordering van € 17.000,- op een particulier vanwege de verkoop en levering van een auto. 
• De schuldenaar heeft op 1 juli 2016 een brief gekregen waarin hij tot 15 juli 2016 de tijd heeft gehad om vrijwillig het openstaande bedrag van € 17.000,- te voldoen. 
• Nadat de schuldenaar aan deze oproep geen gehoor heeft gegeven, heb je de beveiligingsjurist ingeschakeld om een dagvaarding op te stellen. Die dagvaarding is vervolgens door de deurwaarder betekend aan de schuldenaar.
• De zaak wordt aangespannen bij de kamer voor kantonzaken omdat het een vordering betreft tot € 25.000,-. 
• Na het uitbrengen van de dagvaarding heeft de wederpartij schriftelijk gereageerd door middel van een conclusie van antwoord. 
• Vervolgens heeft er een zitting (comparitie) plaatsgevonden. 
• De rechter heeft middels een vonnis de hoofdvordering (inclusief wettelijke rente) toegewezen en de wederpartij volledig in de proceskosten veroordeeld. 
• Na ontvangst van een brief van de beveiligingsjurist en een kopie van het vonnis gaat de schuldenaar direct over tot betaling van de hoofdsom en de proceskosten.

 

Lees hierna  op welke kosten je een aanspraak kan maken en tot welk bedrag.

 

B. Het belang van de zaak

3. Welke proceskosten worden vergoed?

De proceskosten die partijen maken tijdens een procedure bestaan uit verschillende kostenposten. Sommige kosten worden volledig vergoed door de partij die in de proceskosten is veroordeeld andere kosten niet of niet volledig. 

Hieronder worden de afzonderlijke kostenposten besproken. Belangrijk hierbij is waarvoor je de kosten maakt en in hoeverre deze kosten kunnen worden vergoed door de wederpartij indien sprake is van een proceskostenveroordeling.

 

3.1. Salaris gemachtigde, hoe wordt het berekend?

In kantonzaken kunnen partijen procederen bij gemachtigde. De in de proceskosten veroordeelde partij moet ook een bedrag betalen voor het salaris en noodzakelijke verschotten van de gemachtigde (artikel 238 lid 2 Rv). In tegenstelling tot het griffierecht en de kosten voor het uitbrengen van de dagvaarding, worden de kosten voor het salaris van de gemachtigde niet volledig vergoed. Deze kosten worden namelijk door de rechter begroot door middel van een zogeheten liquidatietarief.

 

Wat is een liquidatietarief?

Het liquidatietarief is een puntensysteem, waarbij het te betalen bedrag afhankelijk is van de verrichte werkzaamheden en het belang van de zaak. Voor iedere van deze werkzaamheden wordt een aantal punten toegekend (zie tabel A hieronder). Dit aantal punten wordt daarna met een bedrag vermenigvuldigd. Hoe hoog dit bedrag is, hangt af van het te vorderen bedrag in de procedure (zie tabel B hieronder). 

De uitkomst van deze rekensom (A x B) is het bedrag dat de in de proceskosten veroordeelde partij aan salaris gemachtigde van de wederpartij moet betalen. Aan de hand van de onderstaande tabellen kun je berekenen op welk bedrag de rechter het salaris gemachtigde begroot.

 

Casus ter illustratie en uitleg

• Je stelt een vordering in van € 4.500,-. 
• Er is een dagvaarding opgesteld en er heeft een comparitiezitting plaatsgevonden. Uit de bovenstaande tabellen blijkt dat voor deze werkzaamheden in totaal 2 punten worden toegekend en dat dit aantal punten wordt vermenigvuldigd met € 249,-. 
• De wederpartij wordt daarom veroordeeld om € 498,- aan salaris gemachtigde aan jou te voldoen.

 

3.2. Kosten na de uitspraak

Wat zijn nakosten?

Met zijn uitspraak veroordeelt de rechter een partij tot het verrichten van een prestatie. Meestal wordt een van de partijen veroordeeld tot het betalen van een geldsom aan de wederpartij. De winnende partij moet vaak kosten maken om de wederpartij ertoe te bewegen aan het vonnis te voldoen. Deze kosten worden nakosten genoemd. 

Bij nakosten, ook wel nasalaris genoemd, moet worden gedacht aan kosten in verband met het bestuderen van het vonnis, het onderhouden van contacten met de schuldenaar en de schuldeiser zoals het versturen van aanmaningen na de uitspraak en betekening van het vonnis.

 

Begroting nakosten

Indien je de rechtszaak hebt gewonnen, wil je ook graag dat de wederpartij deze nakosten aan jou vergoedt. De rechter kan daarom al in het vonnis bepalen dat de in het ongelijk gestelde partij de nakosten moet betalen aan de in het gelijk gestelde partij. Omdat de hoogte van de nakosten van tevoren niet bekend is, maakt hij hiervan een begroting. De kosten worden begroot op € 131,- bij een procedure zonder tegenvordering (reconventie). In een procedure met een tegenvordering worden de nakosten begroot op € 205,-.

 

Geen begroting nakosten

Het kan ook zijn dat de rechter geen begroting maakt van de nakosten of deze niet noemt in zijn vonnis. 

De Hoge Raad heeft bepaald dat de grosse van het vonnis dan toch kan worden gebruikt om de nakosten te executeren. Voor de hoogte hiervan moet aansluiting worden gezocht bij de hierboven genoemde richtlijn. Indien partijen het niet eens zijn over de hoogte van de nakosten, dan kan de partij in het voordeel van wie de kostenveroordeling is uitgesproken, de rechter verzoeken een bevelschrift af te geven waarin de rechter de hoogte van de nakosten alsnog begroot.

 

Wat zijn de betekenings- en beslagkosten

Hierbij gaat het uitsluitend om het salaris gemachtigde voor handelingen na de uitspraak en dus niet om kosten van betekening of beslag door de deurwaarder zelf. 

Indien de partij die veroordeeld is niet vrijwillig voldoet aan het vonnis dan dient het vonnis betekend te worden door de deurwaarder zoals hiervoor uiteengezet. Daarna kan de deurwaarder overgaan tot beslag. De kosten voor betekening en voor beslag vallen niet onder de proceskostenveroordeling maar dienen op grond van de wet door de veroordeelde partij desalniettemin voldaan te worden.

 

4. Andere proceskosten

De reeds besproken kosten zijn de meest voorkomende proceskosten die deels of geheel voor vergoeding in aanmerking komen. Er zijn echter nog andere soorten kosten die ook voor vergoeding in aanmerking kunnen komen, waaronder gemaakte kosten voor getuigen of deskundigen en kosten voor uittreksels uit openbare registers. 

 

Dergelijke kosten zijn niet altijd aan de orde maar een algemeen geldende regel is dat het van belang is, zeker als je zonder gemachtigde procedeert, om zoveel mogelijk van de door jou gemaakte kosten te vorderen van de wederpartij en deze waar mogelijk ook te specificeren.